Category: Samenleving

Contradictie tegen het leven

8/7/2021

Om te acteren heeft een mens vrijheid nodig. Vrijheid vereist de eerbiediging van absolute grenzen. En dat vereist zelfbeheersing. En zelfbeheersing vereist wederzijds vertrouwen. Maar dit wederzijdse vertrouwen kan eenzijdig worden verbroken.

Er is dan ook geen rationele justificatie voor zelfbeheersing. Behoudens wanneer de kosten de baten overstijgen. Daarbij strijd de mens voor macht en controle. Dit resulteert in een neerwaartse spiraal van destructie. Dit is de menselijke contradictie tegen het leven. En wij zijn daar allemaal deelgenoot van.

"Prisoner's dilemma"

Het leven van de mens is eindig, want hij zal sterven.
Tijdens zijn leven, de mens acteert.
Actie vereist vrijheid.
Vrijheid vereist de eerbiediging van absolute grenzen (beperking). Bijvoorbeeld het respecteren van andermans leven, eigendommen, rechten en plichten.
De eerbiediging van absolute grenzen vereist zelfbeheersing.
De zelfbeheersing van de mens vereist wederzijds vertrouwen.
Vertrouwen kan worden gebroken.
Gebroken vertrouwen beperkt vrijheid.
De beperking van vrijheid is een beperking van de mogelijkheid tot acteren.
De beperking van de mogelijkheid tot acteren is uiteindelijk gelijk aan de dood.

Grenzen

Vrijheid vereist de eerbiediging van absolute grenzen. Zoals andermans respect voor jouw recht op leven. Maar de mensheid heeft uit zichzelf geen bron van de absolute grenzen die nodig zijn voor de vrijheid die de mens nodig heeft om te leven.
Op het individuele niveau kan een mens alleen zijn eigen regels vestigen. Maar zijn regels zijn niet absoluut. Want zijn regels zijn:

begrenst in reikwijdte: tot de grens van zijn invloedssfeer,
begrenst in tijdsduur: tot de grens van zijn levensduur, en
begrenst door andere heersers met meer macht, wanneer zij besluiten om hun regels te laten prevaleren.

Op het collectieve niveau, nationaal en internationaal, zijn dezelfde principes van toepassing. (Zoals een muur van steen bestaat uit de individuele stenen: het is slechts een kwestie van schaalgrootte.)

Hieruit volgt dat de mensheid geen garantie kan geven voor vrijheid, de mogelijkheid tot acteren, en leven.

Vertrouwen

Vertrouwen is breekbaar. En gelet op de fragiliteit en eindigheid van de mens, kan hij het zich niet veroorloven dat een ander mens zijn vertrouwen breekt. Want dit resulteert in een aantasting van zijn vrijheid, zijn mogelijkheid tot acteren, en zijn leven. En dat kan hem (dichter) tot zijn dood brengen. Daarom kan hij niet zonder meer vertrouwen op andermans zelfbeheersing. Dit betekent dat:

hij zijn acties moet beperken, en
hij niet hetzelfde vertrouwen aan anderen kan geven dat zij nodig hebben om vrijelijk te acteren, welke hij van hen nodig heeft om vrijelijk te acteren.

Zelfbeheersing

Een mens heeft geen rationele justificatie voor zelfbeheersing, tenzij het hem zou benadelen.
Het inbreuk maken op andermans rechten kan echter zeer voordelig zijn voor de mens die zowel bereid is als bij machte om:

het hem gegeven vertrouwen te schenden, of
het van hem verlangde vertrouwen niet te geven.

De beperkte tijd die een mens heeft vormt een dringend argument om ten koste van anderen te leven, in plaats van toe te staan dat het omgekeerde gebeurd: dat is, dat anderen ten koste van hem leven.

Macht en controle

De vergroting van de macht van enig mens om te acteren brengt met zich een corresponderende verkleining van andermans macht om te acteren. En deze machtsverschuiving is in een constante flux.

Dit brengt met zich dat de sterkste (fitste) kan overleven en bloeien ten koste van anderen totdat hijzelf op enig moment wordt vervangen door hem die dan het fitste zal zijn totdat ook hij wordt vervangen. Etcetera.

Hieruit volgt dat de fitste niet zal overleven. Noch hem die onfit is. Deze competitie voor macht en controle is inherent destructief. Dit is een neerwaartse spiraal. Niet tot leven, maar tot de dood. Dit is de menselijke contradictie tegen het leven. En wij zijn daar allemaal deelgenoot van.

"Prisoner's dilemma"

​Grenzen

Vertrouwen

​Zelfbeheersing

​Macht en controle

Overzichten

Categorieën

Archieven

Grenzen

Zelfbeheersing

Macht en controle